Avstriya hər zaman təhsilin yüksək səviyyəsi və tələbəyönümlü yanaşmaları ilə Avropada ön sıralarda yer alıb. Bu ölkə yalnız ənənəvi əyani təhsil formatında deyil, həm də distant və qiyabi təhsil sahəsində mühüm irəliləyişlərə imza atmaqdadır. Bu iki model – distant (uzaqdan) və qiyabi (mövsümi əyani iştiraklı) təhsil – tələbəyə həm müstəqil öyrənmək azadlığı, həm də peşəkar inkişaf üçün çevik zaman idarəçiliyi imkanı verir. Texnologiyanın inteqrasiyası ilə bu təhsil formaları həm Avstriyada yaşayanlar, həm də xaricdən müraciət edənlər üçün əlçatan və effektiv seçimə çevrilmişdir.
Distant Təhsil Nədir və Kimlər Üçün Uyğundur?
Distant təhsil Avstriyada son illərdə geniş yayılmış rəsmi təhsil formatlarından biridir. Bu sistem tələbənin fiziki olaraq universitetdə iştirak etməsini tələb etmədən, onlayn platformalar üzərindən təhsilin bütün mərhələlərini əhatə edir. Avstriyada təhsil sahəsində tətbiq olunan distant modellər aşağıdakı kateqoriyalara uyğun olaraq fərqlənir:
- Tam distant bakalavr və magistr proqramları
- Hibrid (qarışıq) təlim modelləri – onlayn dərslər + ildə 1-2 əyani seminar
- Sertifikat və diplom proqramları – qısa müddətli, peşəkar yönlü kurslar
Bu model daha çox aşağıdakı qruplar üçün ideal sayılır: iş həyatında aktiv olan şəxslər, valideyn öhdəlikləri olanlar, başqa ölkədə yaşayan, lakin Avstriya diplomu almaq istəyənlər və ya vaxt qıtlığı səbəbilə çevik təhsil rejimi axtaranlar.
Qiyabi Təhsilin Mahiyyəti və Tətbiqi
Qiyabi təhsil Avstriyada daha çox “berufsbegleitend” və ya “teilzeit” adlandırılan modellərlə təqdim olunur. Bu sistemdə tələbə əsas dərs fəaliyyətlərindən uzaq qalır, lakin müəyyən dövrlərdə (ayda bir, semestrdə bir neçə dəfə) universitetə gələrək praktiki məşğələlərdə, təqdimat və imtahanlarda iştirak edir. Bəzi proqramlar isə əyani iştiraklı intensiv sessiyalar və uzun fasiləli müstəqil öyrənmə modulları şəklində təşkil olunur.
Qiyabi format aşağıdakı sahələrdə daha geniş tətbiq olunur:
- Təhsil və pedaqogika
- Psixologiya və sosial iş
- Menecment və logistika
- Texnologiya və mühəndislik
- İncəsənət və mədəniyyət idarəçiliyi
Bu tip təhsil tələbədən daha yüksək məsuliyyət, planlama və şəxsi motivasiya tələb etsə də, real təcrübə ilə nəzəri bilikləri birləşdirmək üçün əlverişli platforma yaradır.
Universitet Seçimi və İxtisas Çeşidləri
Avstriyada həm dövlət, həm də özəl ali təhsil müəssisələri distant və qiyabi proqramlar təqdim edir. Xüsusilə tətbiqi elmlər universitetləri (Fachhochschule – FH) bu sahədə liderlik edir.
Aşağıda bu təhsil formatlarını təklif edən nüfuzlu universitetlərdən bəziləri:
- FH Burgenland – Distant MBA və enerji menecmenti üzrə proqramlar
- Donau-Universität Krems – İxtisasartırma və akademik onlayn kurslar
- FH Joanneum – İT, proqramlaşdırma və yeni media üzrə qiyabi təhsil
- Universität Graz – Sosial elmlər və hüquq sahəsində qiyabi magistr proqramları
- AKAD Bildung (ortaqlı model) – Almaniya ilə birgə distant proqramlar
Proqramların əksəriyyəti həm alman, həm də ingilis dillərində tədris olunur.
Təhsil Haqqı və Əlavə Giderlər
Avstriyada distant və qiyabi təhsil proqramlarının qiymətləri universitetin statusuna və proqramın səviyyəsinə görə fərqlənir. Dövlət universitetlərində təhsil daha münasib olsa da, özəl təhsil müəssisələrində qiymətlər daha yüksək olur.
Təhsil Forması | İllik Təhsil Haqqı (ortalama) | Əlavə Xərclər |
---|---|---|
Distant bakalavr | 800 – 2.500 EUR | Onlayn platforma rüsumu, lisenziyalar |
Distant magistr | 1.500 – 4.000 EUR | Kitablar, sistem girişləri |
Qiyabi bakalavr | 1.200 – 3.500 EUR | Səyahət və gecələmə |
Qiyabi magistr | 2.000 – 5.500 EUR | Sessiya xərcləri |
Tələbənin ölkə xaricindən gəlməsi halında bəzi proqramlarda əlavə qeydiyyat haqları və sənəd təsdiq ödənişləri də nəzərə alınmalıdır.

Dil Bilgisi və Dərs Formatı
Avstriyada distant və qiyabi proqramların böyük əksəriyyəti alman dilində aparılır. Buna görə də universitetlər B2 və ya C1 səviyyəsində dil biliyi tələb edir. Əgər proqram beynəlxalq yönümlüdürsə və ingilis dilində tədris olunursa, bu zaman IELTS və ya TOEFL nəticəsi tələb olunur.
Dərslər müxtəlif formatlarda təqdim olunur:
- Canlı video konfranslar (Zoom, MS Teams)
- Yüklənmiş mühazirə videoları və oxu materialları
- Forum və müzakirə platformaları
- Test, tapşırıq və layihə göndəriş sistemləri
Ərizə və Qəbul Prosesi
Avstriyada distant və qiyabi təhsil üçün müraciət prosesi adətən onlayn şəkildə aparılır. Tələbələr universitetlərin platformalarında qeydiyyatdan keçərək aşağıdakı sənədləri təqdim etməlidirlər:
- Attestat və/və ya bakalavr diplomu
- Dil biliyini təsdiq edən sertifikat
- CV və motivasiya məktubu
- Bəzi hallarda tövsiyə məktubu və müsahibə mərhələsi
Qəbul tarixləri adətən ildə iki dəfə – yaz və payız semestri üzrə elan olunur.
Diplomların Beynəlxalq Tanınması
Avstriyada akkreditasiyalı universitetlərdə distant və qiyabi təhsil yolu ilə əldə edilən diplomlar tam hüquqludur və Azərbaycanda Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyi (TKTA) tərəfindən tanına bilər. Əgər proqram ölkənin rəsmi reyestrində yer alırsa və təhsil standartlarına cavab verirsə, nostrifikasiya prosesi çətinlik yaratmır.
Real Tələbə Təcrübələri və Karyera Perspektivləri
Distant və qiyabi təhsilin əsas üstünlüklərindən biri də tələbələrin real vaxtda peşəkar fəaliyyətlə təhsili uzlaşdırma imkanıdır. Bu cür proqramlar nəticəsində tələbələr:
- Peşəkar sahədə yüksələ bilir
- Müasir bacarıqlara yiyələnir
- Beynəlxalq təcrübə əldə edir
- Avstriya diplomu ilə karyera perspektivlərini genişləndirir
Avstriyada distant və qiyabi təhsil formaları, müasir dünyada təhsil almaq istəyən, lakin zaman və məkan baxımından çeviklik axtaran tələbələr üçün əvəzolunmaz fürsətlər yaradır. Bu iki model, ənənəvi tədris sistemindən fərqli olaraq, öyrənəni mərkəzə qoyur və fərdi planlaşdırmanı önə çəkir. Distant təhsil texnologiyanın gücü ilə tələbəni universitet auditoriyasından azad edir və onu dünyanın istənilən nöqtəsindən təhsilə bağlayır. Qiyabi təhsil isə real təcrübə və akademik bilikləri birləşdirmək istəyənlər üçün praktik alternativ sayılır. Avstriyada fəaliyyət göstərən universitetlərin bu sahədə təqdim etdiyi proqramlar həm keyfiyyət, həm də tanınma baxımından yüksək səviyyədədir. Təhsil dilinin alman və ya ingilis olması, beynəlxalq tanınan diplomların təqdim edilməsi və çevik qəbul şərtləri bu təhsil formasını xüsusilə xarici tələbələr üçün cəlbedici edir. Üstəlik, işlə təhsili birləşdirmək imkanı, maddi sərfəlilik və fərdi inkişaf potensialı bu modelləri daha da üstün edir.
Ən çox verilən suallar
Distant təhsil üçün əsasən orta məktəb attestatı (bakalavr üçün) və ya bakalavr diplomu (magistr üçün), dil biliyini təsdiqləyən sənəd (B2 səviyyəsində alman və ya ingilis dili), CV və motivasiya məktubu tələb olunur. Bəzi hallarda əlavə müsahibə və ya iş təcrübəsi də tələb oluna bilər.
Bəli, qiyabi təhsildə tələbə ildə bir neçə dəfə universitetə getməli olur. Bu sessiyalar zamanı imtahanlar, praktiki məşğələlər və təqdimatlar keçirilir. Onların sayı və müddəti proqramdan asılı olaraq dəyişir.
Əgər təhsil aldığınız universitet və proqram Avstriyada rəsmi akkreditasiyaya malikdirsə, diplom Azərbaycanda da tanınır. Bunun üçün Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyi (TKTA) vasitəsilə nostrifikasiya prosesi aparılır.
Proqramdan asılı olaraq təhsil alman və ya ingilis dilində aparılır. Alman dilində olan proqramlar üçün ÖSD və ya TestDaF, ingilis dilində olanlar üçün isə IELTS və ya TOEFL sertifikatı tələb olunur.
Distant və qiyabi proqramlarda təhsil haqları proqramın səviyyəsi və universitetin statusuna görə dəyişir. Orta hesabla distant bakalavr üçün 800-2500 avro, distant magistr üçün 1500-4000 avro, qiyabi magistr üçün isə 2000-5500 avro arasında dəyişə bilər.
Distant təhsildə praktiki məşğələlər onlayn platformalarda interaktiv formatda təşkil olunur. Laboratoriya və ya texniki sahələrdə isə hibrid modellərlə (onlayn + fiziki iştirak) həyata keçirilə bilər.
Bəli, qiyabi təhsil modelləri xüsusilə işləyən şəxslər üçün nəzərdə tutulur. Dərslər əsasən axşamlar və ya həftə sonları keçirilir. Bu, iş və təhsili paralel aparmaq üçün ideal fürsətdir.
Bir çox universitetdə imtahanlar onlayn platformalarda kameralarla müşahidə olunan şəraitdə verilir. Bəzi hallarda isə tələbənin Avstriyaya və ya partnyor tədris mərkəzinə gedərək fiziki imtahan verməsi tələb oluna bilər.
Qəbul prosesi tamamilə onlayn şəkildə həyata keçirilir. Tələbə universitetin veb saytında müraciət formunu doldurur, sənədlərini yükləyir və təsdiq məktubu alarsa, qeydiyyatını tamamlayır. Əksər proqramlarda qəbul ildə iki dəfə – yaz və payız semestrlərində aparılır.
Bakalavr proqramları 6 semestr (3 il), magistr proqramları isə 3-4 semestr (1.5–2 il) davam edir. Lakin qiyabi formatda təhsil aldıqda bu müddət bir qədər uzana bilər.