Azərbaycan və Türkiyə arasında təhsil sahəsində qurulan əməkdaşlıq, son illərdə yeni mərhələyə qədəm qoyub. Artıq iki qardaş ölkə arasında yalnız mübadilə proqramları deyil, həm də imtahansız ali təhsil modelləri möhkəmlənməkdədir. Xüsusilə Azərbaycan vətəndaşları üçün Türkiyənin universitetlərinə qəbul prosesinin sadələşdirilməsi, təhsil alacağınız ixtisasdan asılı olmayaraq fərqli imkanlar yaratmaqdadır.
2025-ci ildə həyata keçirilən yeniliklər, imtahansız sistemin əhatəsini daha da genişləndirərək Azərbaycanlı gənclərin Türkiyədə təhsilə inteqrasiyasını asanlaşdırır. Artıq bu sistem təkcə sosial ixtisaslarla məhdudlaşmır – seçilmiş texniki və səhiyyə proqramlarında da uğurla tətbiq edilir.
Türkiyədə İmtahansız Təhsil Sistemi: Azərbaycanlı Abituriyentlər üçün Mexanizm
Türkiyədə tətbiq olunan imtahansız qəbul modeli, əsasən xarici tələbələrə yönəlmiş alternativ qəbul mexanizmidir. Bu sistemdə Azərbaycanlı abituriyentlər TQDK (DİM) nəticəsi olmadan, birbaşa attestat ilə universitetlərə müraciət edə bilirlər. Nəticə olaraq, imtahansız qəbul əsasında təhsilə başlamaq üçün əsas göstərici – məzuniyyət qiymətləridir.
Azərbaycanlı tələbələr üçün ümumi tələblər:
- Orta təhsil üzrə attestat (ən azı 3.5/5 bal və ya 70/100)
- Pasport və şəxsiyyət sənədi
- Motivasiya məktubu
- Türkcə bilik (bəzən hazırlıq ili tələb olunur)
- Online müraciət forması
Azərbaycanlı Tələbələrin Seçdiyi Universitetlər və Fakültələr
Hazırda yüzlərlə Azərbaycan vətəndaşı Türkiyədə təhsil alır. Onların bir çoxu imtahansız sistemlə qəbul olmuşdur. Bu tələbələrin əksəriyyəti aşağıdakı fakültələri üstün tutur:
Ən çox müraciət olunan fakültələr:
- Biznes və İdarəetmə
- Psixologiya
- Beynəlxalq Münasibətlər
- İlahiyyat
- İnformasiya Texnologiyaları
- Qrafik Dizayn
- Səhiyyə İdarəçiliyi
Populyar universitetlər:
- İstanbul Gelişim Universiteti
- Nişantaşı Universiteti
- Karabük Universiteti
- Düzce Universiteti
- Ufuk Universiteti
- Beykent Universiteti
2025-ci ildə Dəyişən Qaydalar və Yeni Perspektivlər
Bu ildən etibarən Azərbaycan vətəndaşlarına yönəlik sistemdə aşağıdakı yeniliklər həyata keçirilib:
- Elektron müraciət prosesi tam rəqəmsallaşıb
- Ən az 3 universitetə eyni anda müraciət imkanı yaradılıb
- Türk dilini bilməyənlər üçün hazırlıq proqramları genişləndirilib
- Azərbaycana xüsusi endirimli kontenjan ayrılıb (bəzən 50%-dək təqaüd)
Bu dəyişikliklər Türkiyənin “Beynəlxalq Tələbə Strategiyası 2025” planına uyğun şəkildə icra edilir.
Fakültələr üzrə Mümkün Proqramlar – Cədvəl ilə Göstəriş
Aşağıda 2025-ci il üçün Azərbaycanlı tələbələrin ən çox qəbul olunduğu ixtisaslar və universitetlər göstərilmişdir:
| Universitet | Fakültə/Proqram | İmtahansız Qəbul | Təhsil Haqqı (illik) |
|---|---|---|---|
| İstanbul Gelişim Univ. | Psixologiya, Biznes, Qrafik dizayn | Bəli | 3000 – 5000 USD |
| Karabük Universiteti | İlahiyyat, Tarix, Sosiologiya | Bəli | 500 – 1000 TL |
| Nişantaşı Universiteti | Menecment, Səhiyyə idarəçiliyi | Bəli | 2500 – 4000 USD |
| Düzce Universiteti | Qidalanma, Fizioterapiya | Qismən (hazırlıq) | 700 – 1200 TL |
| Beykent Universiteti | Beynəlxalq münasibətlər, Media | Bəli | 4000 – 6000 USD |
Təqaüd və Endirim İmkanları
Azərbaycanlı tələbələr üçün Türkiyə universitetlərində bir neçə növ təqaüd sistemi mövcuddur:
- Universitet daxili təqaüdlər – Akademik ortalamaya əsasən 25-50% endirim
- Türkiyə Bursları (YTB) – Tam təqaüdlü təhsil, aylıq cib xərci daxil
- Sosial fondlar və regional yardımlar – Xüsusi bölgələr üçün təhsil dəstəyi
- Kampaniyalar – Erkən müraciət edənlər üçün əlavə güzəştlər
Azərbaycan-Türkiyə Təhsil Əməkdaşlığının Gələcəyi
Türkiyə ilə Azərbaycan arasında imzalanmış təhsil protokolları, xüsusilə imtahansız qəbul sistemini daha da möhkəmləndirir. YÖK və Azərbaycan Təhsil Nazirliyi arasında qarşılıqlı diplom tanınması (nostrifikasiya) daha da sürətləndirilib.
Reklam
2025-ci ildən nostrifikasiya prosesi:
- Yalnız YÖK akkreditasiyalı universitetlər üzrə aparılır
- Onlayn müraciət portalları istifadəyə verilib
- Tanınan proqramların siyahısı genişlənib
Bu isə imtahansız qəbul olunmuş tələbələrin gələcəkdə Azərbaycanda da öz sahələrində rahat işləməsi üçün şərait yaradır.
İmtahansız Qəbul Sistemi: Üstünlüklər
Üstünlüklər:
- Stresssiz və daha sadə müraciət
- Təhsil müddətinin eyni qalması
- Sürətli nəticə və qəbul məktubu
- Türk diplomunun Avropada tanınması
Azərbaycanlı Gənclər üçün Taktiki Tövsiyələr
- Attestat ortalamanızı 70-dən yuxarı tutmağa çalışın.
- Müraciətdən əvvəl motivasiya məktubu hazırlayın.
- Universitetin akkreditasiya statusunu yoxlayın.
- Fakültə seçimini edərkən təhsil haqqını və təqaüd imkanlarını paralel qiymətləndirin.
- Onlayn müraciətləri erkən dövrdə edin – yerlər tez dolur.
Onlayn Qəbul Platformaları və Rəqəmsal Tətbiq Prosesi
2025-ci ildən etibarən, Türkiyə universitetlərinin əksəriyyəti qəbul proseslərini tamamilə onlayn formada həyata keçirməkdədir. Bu isə Azərbaycanlı abituriyentlər üçün həm zaman, həm də resurs baxımından böyük üstünlük yaradır. Artıq kağız sənədlərin fiziki şəkildə göndərilməsi tələb olunmur. Elektron portal vasitəsilə sənədlər yüklənir və qəbul nəticələri e-məktubla bildirilir.
Ən çox istifadə edilən müraciət platformaları bunlardır:
- Universitetlərin rəsmi qəbul səhifələri
- StudyInTurkey.gov.tr platforması
- Agentliklər vasitəsilə yığılmış mərkəzləşdirilmiş müraciət panelləri
Bu sistem həm şəffaflıq təmin edir, həm də abituriyentin eyni anda bir neçə universitetə müraciət etməsinə imkan yaradır.
Türkiyədə İmtahansız Qəbul Sistemi ilə İş Tapmaq İmkanları
Azərbaycanlı tələbələr üçün imtahansız qəbul yalnız akademik deyil, həm də peşəkar gələcək baxımından əhəmiyyətlidir. Əgər tələbə YÖK tərəfindən tanınan universitetdə təhsil alırsa, həmin diplomla Türkiyədə və Azərbaycanda öz sahəsində işə düzəlmək mümkündür.
Xüsusilə aşağıdakı sahələrdə məzunların iş tapma imkanları daha yüksəkdir:
- Səhiyyə və sosial xidmətlər
- İnformasiya texnologiyaları
- Təhsil və psixologiya
- Marketinq və media
- İctimai idarəetmə
Əlavə olaraq, tələbələr təhsil müddətində kampus daxilində könüllü layihələrə, startap proqramlarına və staj imkanlarına da qoşula bilirlər. Bu isə onların CV-lərinin daha zəngin olmasına səbəb olur.
İmtahansız Qəbul Sistemi və Türkiyədə Kampus Həyatı
Türkiyədə təhsil alan Azərbaycanlı tələbələrin əksəriyyəti üçün kampus həyatı önəmli sosiallaşma və inkişaf mühitidir. İmtahansız qəbul olunmuş tələbələr digər tələbələrlə eyni hüquqlara malikdir. Bu isə o deməkdir ki, onların tələbə kartı, yeməkxana, kitabxana, laboratoriyalardan istifadə və tələbə klublarına üzv olmaq imkanları tam şəkildə təmin olunur.
Eyni zamanda tələbələr universitet kampusunda yerləşən yataqxanalarda yaşamaq, idman komplekslərindən istifadə etmək və tələbə festival və konfranslarına qatılmaq imkanına sahib olurlar. Kampus həyatı onların akademik uğurlarına müsbət təsir etməklə yanaşı, şəxsi inkişaflarında da mühüm rol oynayır.
İmtahansız Qəbul ilə Xaricdə Davam Təhsil İmkanları
İmtahansız qəbul sistemi ilə Türkiyədə təhsil alan tələbələrin bir qismi daha sonra Avropa ölkələrində və ABŞ-da magistr və ya doktorantura təhsili almağa da nail olurlar. Əsas şərt YÖK tərəfindən tanınan universitetin diplomuna sahib olmaq və proqramın beynəlxalq akkreditasiyasıdır.
Türkiyənin bir sıra universitetləri beynəlxalq əlaqələri çərçivəsində:
- Erasmus+ proqramına qoşulur
- Almaniya, Fransa, Hollandiya və Kanada ilə ikitərəfli razılaşmalara malikdir
- Tələbələrə xarici dil sertifikatı əsasında təhsilini başqa ölkədə davam etdirmək imkanı yaradır
Bu, o deməkdir ki, imtahansız qəbul olan tələbənin gələcək akademik karyerası da məhdudlaşmır, əksinə geniş imkanlar qazanır.
Azərbaycanlılar üçün Türkiyədə imtahansız təhsil, təkcə rahat qəbul prosesi deyil, eyni zamanda müasir, beynəlxalq səviyyəli tədrisə qapı deməkdir. 2025-ci ildə tətbiq olunan yeniliklər, bu imkanların daha sistemli və şəffaf şəkildə təqdim olunmasını təmin edir.
Əgər attestatla qəbul olunmaq, təqaüdlərdən yararlanmaq və keyfiyyətli təhsil almaq istəyirsinizsə, Türkiyə universitetləri sizə ən uyğun variantları təqdim edə bilər.
Reklam
