İsveçrədə Təhsil : Distant, Qiyabi

Müasir dövrün tələbləri təhsil sisteminə yeni yanaşmalar gətirib. Bu gün təkcə ənənəvi universitet auditoriyasında deyil, eyni zamanda dünyanın istənilən nöqtəsində yaşamaqla İsveçrənin yüksək səviyyəli təhsil proqramlarında iştirak etmək mümkündür. Xüsusən distant və qiyabi təhsil bu sahədə ən böyük innovasiyalardandır. İsveçrə bu sahədə qabaqcıl ölkələrdən biridir və burada distant və qiyabi təhsilin keyfiyyətinə, proqramların şaxəliliyinə, interaktivliyə və diplomun tanınmasına görə Avropada və dünyada xüsusi nüfuza malikdir.

Azərbaycanlı oxucular və valideynlər üçün də İsveçrədə distant və qiyabi təhsil getdikcə daha çox maraq doğurur. Çünki həm iş, həm ailə, həm də digər sosial öhdəlikləri olan şəxslər üçün təhsilin çevik formatda olması, ən yaxşı universitetlərin proqramlarını öz evində və ya işində oxumaq imkanının verilməsi son dərəcə cəlbedici və əlverişlidir.

Distant və Qiyabi Təhsil: Anlayış və Müqayisə

Distant təhsil İsveçrədə əsasən tam onlayn formatda, yəni tələbənin universitetə fiziki gəlmədən internet üzərindən təhsil aldığı sistemdir. Qiyabi (ya da eksternat) təhsil isə əsasən yarı-uzunmüddətli, yəni tədrisin böyük hissəsi məsafədən və özünütədris formatında olur, lakin ildə bir neçə dəfə tələbə universitetə imtahanlar, laborator işləri və canlı seminarlar üçün gəlir.

Bu iki formatın əsas fərqi tədrisin keçirilmə tezliyi və tələbənin universitetə real səfərlərinin miqdarıdır. Distant təhsil tam rəqəmsal platforma üzərindən həyata keçirilir və istənilən ölkədə olmaqla aparıla bilər. Qiyabi təhsil isə adətən İsveçrədə yaşayan və ya Avropa İttifaqı daxilində səfər edə bilən şəxslər üçün əlverişlidir.

Hər iki modelin ortaq cəhətləri bunlardır: tələbənin vaxtının sərbəst planlaşdırılması, iş və şəxsi həyatla təhsilin balanslaşdırılması, fərdi inkişaf və məsuliyyətin artırılması, müasir texnologiyalardan tam istifadə və nəticədə beynəlxalq səviyyədə tanınan diplom əldə etmək imkanı.

İsveçrədə Distant Təhsilin Xüsusiyyətləri və Tarixi

İsveçrədə distant təhsil yeni olsa da, qısa müddətdə sürətli inkişaf edib. 2000-ci illərin əvvəllərindən etibarən Swiss Distance University Institute (FernUni Schweiz) və bir sıra digər universitetlər bu formatı tətbiq etməyə başladı. Pandemiya dövrü isə distant təhsil üçün əsl sıçrayış mərhələsi oldu. Hazırda ölkənin ən aparıcı universitetləri – ETH Zurich, EPFL, University of Geneva, University of Lausanne, University of Zurich, Basel və s. – distant təhsili həm bakalavr, həm magistr, həm də doktorantura səviyyəsində təqdim edir.

İsveçrədə distant təhsilin güclü tərəfi texniki bazanın mükəmməlliyi, interaktiv virtual siniflər, video mühazirələr, forumlar, layihə və qrup işləri, rəqəmsal laboratoriyalar və fərdi mentorluq sisteminin inkişafıdır. Tələbə müəllimlərlə birbaşa videobağlantı, e-mail, forumlar və xüsusi messencer proqramları vasitəsilə operativ ünsiyyət qura bilir. Distant təhsil həm də təhsil resurslarının – kitabxana, jurnal və elmi məqalələr – rəqəmsal formada əlçatanlığı ilə fərqlənir.

Qiyabi Təhsilin İsveçrədə Əlavə İmkanları

Qiyabi təhsil İsveçrədə əsasən klassik ənənəvi təhsil sisteminin bir qolu kimi fəaliyyət göstərir və 1960-cı illərdən bəri mövcuddur. Əsasən, işləyən və ya ailə öhdəliyi olan yetkinlər üçün nəzərdə tutulur. Qiyabi təhsil proqramlarında əsas bilik və materiallar tələbəyə elektron və ya çap formasında təqdim edilir, tələbə öz sürətinə uyğun öyrənir, suallarını onlayn şəkildə müəllimə verir və müəyyən vaxtdan bir real universitetdə imtahan verir, seminar və laboratoriyada iştirak edir.

İsveçrədə tətbiqi elmlər universitetlərində və bəzi klassik universitetlərdə bu format daha çox humanitar, sosial elmlər, menecment, hüquq, psixologiya, mühəndislik və pedaqoji sahələr üzrə yayılıb. Qiyabi təhsil bir çox hallarda ikinci ali təhsil almaq, mövcud ixtisası dəyişmək və ya yüksəldici sertifikat almaq üçün ən rahat və optimal variant sayılır.

Distant və Qiyabi Təhsil Proqramları: İxtisaslar və Seçimlər

İsveçrədə distant və qiyabi təhsil proqramları çoxşaxəlidir. Ən çox maraq görən sahələrə aşağıdakılar daxildir:

• Biznes idarəçiliyi və MBA
• Maliyyə və mühasibat
• Hüquq və beynəlxalq münasibətlər
• Kompüter elmləri və İT
• Təhsil və pedaqogika
• Psixologiya
• Sosial elmlər və ictimaiyyətlə əlaqələr
• Səhiyyə idarəçiliyi və tibb üzrə menecment
• Dizayn və yaradıcı sahələr
• İqtisadiyyat və analitika
• Mühəndislik

Bir çox İsveçrə universiteti həm tam ali təhsil proqramı, həm də ixtisasartırma və əlavə peşə təhsili üzrə distant və qiyabi proqramlar təklif edir. Bu proqramlar həm ingilis, həm də İsveçrənin əsas dillərində (alman, fransız, italyan) tədris oluna bilər.

Distant və Qiyabi Təhsilin Üstünlükləri

İsveçrədə distant və qiyabi təhsil aşağıdakı üstünlüklərlə seçilir:

• Tələbənin coğrafi yerindən asılı olmadan təhsil alma imkanı
• İşləyən şəxslər üçün ən rahat və elastik proqramlar
• Təhsil və şəxsi həyat balansının saxlanılması
• Xərclərin azalması (yaşayış, nəqliyyat, gündəlik xərclər)
• Beynəlxalq müəllim və tələbə şəbəkəsi ilə birgə çalışmaq
• Onlayn resurslardan (elektron kitabxana, dərs vəsaitləri, video arxivlər) limitsiz istifadə
• Fərdi öyrənmə tempi və öz motivasiyasını idarə etmək imkanı
• Təcrübə proqramları, virtual laboratoriya və simulyasiya dərsləri
• Real iş həyatında biliklərin tətbiqi üçün rahatlıq
• Diplomların Avropada və dünyada tanınması

Bu üstünlüklər distant və qiyabi təhsili təkcə İsveçrədə deyil, bütövlükdə Avropa təhsil bazarında ən cazibədar formatlardan birinə çevirir.

Proqramların Rəqəmsal İnteqrasiyası və Texnologiyalar

İsveçrədə distant və qiyabi təhsil proqramlarında ən müasir texnoloji platformalardan istifadə olunur: Zoom, Microsoft Teams, Moodle, Blackboard və s. Hər bir tələbə şəxsi elektron kabinet, dərs cədvəli, forum və chat modulları ilə təmin olunur. İmtahanlar proktorinq sistemləri ilə onlayn aparılır, layihə və esse işləri xüsusi proqramlarla yoxlanılır. Virtual laboratoriyalar və proqramlaşdırma, riyaziyyat, iqtisadiyyat sahələrində interaktiv simulyasiyalar mövcuddur.

Universitetlər distant və qiyabi təhsil alanlar üçün mütəmadi vebinarlar, master-klasslar, karyera günləri, online yaradıcılıq layihələri təşkil edir. Bəzi universitetlər hətta distant tələbələr üçün xüsusi tələbə klubları və şəbəkə tədbirləri də keçirir.

Distant və Qiyabi Təhsil üçün Qəbul Şərtləri və Sənədlər

Distant və qiyabi təhsil üçün qəbul prosesi əyani təhsil ilə demək olar ki, eynidir. Əsasən aşağıdakı sənədlər tələb olunur:

• Orta məktəb və ya bakalavr diplomu (seçilən proqramdan asılı olaraq)
• Əlavə ixtisas və ya sertifikat (əlavə proqramlarda)
• Akademik transkript
• Motivasiya məktubu
• CV və bəzən iş təcrübəsi haqqında arayış
• Dil bilikləri sertifikatı (TOEFL, IELTS, DELF və ya universitetin daxili testi)
• Tövsiyə məktubları (bəzən)

Əgər proqram yalnız yerli vətəndaşlara açıqdırsa, əlavə olaraq yaşayış və ya iş arayışı da tələb oluna bilər. Qəbul prosesi tam onlayn və şəffaf şəkildə aparılır. Bəzi hallarda əlavə olaraq video müsahibə və giriş testi keçirilə bilər.

Distant və Qiyabi Təhsil Haqqı və Təqaüd İmkanları

Distant və qiyabi proqramların qiymətləri universitetə və proqramın səviyyəsinə görə dəyişir. Dövlət universitetlərində bir semestr üçün təhsil haqqı 800-2000 frank arasında dəyişir, özəl universitetlərdə və əlavə sertifikat proqramlarında bu məbləğ daha yüksək ola bilər. Lakin, təhsil xərcləri əyani təhsilə nisbətən daha sərfəli olur, çünki tələbə yaşayış və digər gündəlik xərclərdən azad olur.

İsveçrədə distant və qiyabi proqramlar üçün bir çox təqaüd proqramı mövcuddur. İsveçrə hökuməti, universitetlərin daxili fondları və bəzi beynəlxalq təşkilatlar tələbələrə maliyyə dəstəyi verir. Ən çox yayılmış təqaüdlər Swiss Government Excellence Scholarships, universitetdaxili akademik təqaüdlər və özəl təhsil fondlarının maliyyə paketləridir.

Təhsil Bitirdikdən Sonra Diplomun Tanınması və Karyera İmkanları

İsveçrədə distant və qiyabi təhsil alan məzunlar diplomlarını Avropa və dünya üzrə rahat şəkildə istifadə edə bilirlər. Boloniya prosesi çərçivəsində İsveçrə diplomları və sertifikatları, həm dövlət, həm də özəl sektorda yüksək qiymətləndirilir. Məzunlar qlobal şirkətlərdə, dövlət və beynəlxalq təşkilatlarda, eləcə də akademik sahədə rahatlıqla işə düzələ bilirlər.

Təhsil müddətində universitetlər karyera mərkəzləri, məsləhət xidmətləri və təcrübə proqramları ilə tələbələrə dəstək göstərir. Bəzi proqramlar birbaşa iş tapma və əmək bazarına inteqrasiya üçün xüsusi modullarla zənginləşdirilib.

Distant və Qiyabi Təhsildə Tələbə Həyatı və Sosial Dəstək

Distant və qiyabi tələbələr universitetlərin bütün elektron resurslarından, kitabxana və elmi bazalarından istifadə edə bilirlər. Karyera məsləhəti, psixoloji dəstək, mentor proqramları, fərdi konsultasiya və şəbəkələşmə tədbirləri də onlar üçün əlçatandır.

Bəzi universitetlər distant və qiyabi tələbələr üçün hətta semestrdə bir neçə dəfə real kampusa səfərlər, sosial tədbirlər və interaktiv seminarlar təşkil edir. Bu, tələbələrin həm professional, həm də şəxsi şəbəkəsini genişləndirməsinə kömək edir.

Distant və Qiyabi Təhsilin Çətinlikləri və Həll Yolları

Bu formatın üstünlükləri çox olsa da, bəzi real çətinlikləri də var. Tələbənin vaxt idarəetməsi, özünütəşkil bacarığı, motivasiya və məsuliyyət hissi yüksək olmalıdır. Canlı ünsiyyətin məhdudluğu, bəzən texniki problemlər və internet bağlantısının keyfiyyəti də müəyyən problemlər yarada bilər.

İsveçrə universitetləri bu problemləri minimuma endirmək üçün interaktiv platformalar, tez-tez müəllimlərlə məsləhət, qrup tapşırıqları və mentorluq sistemlərini inkişaf etdirir. Universitetlər tələbələrə vaxt idarəetməsi, stress menecmenti, onlayn tədris bacarıqları üzrə əlavə təlimlər də verir.

İsveçrədə Distant və Qiyabi Təhsildə Gələcək Trendlər

Gələcəkdə distant və qiyabi təhsil daha da populyarlaşacaq. Süni intellektin, böyük verilənlərin və virtual reallıq texnologiyalarının tətbiqi sayəsində distant təhsil proqramları daha da interaktiv, fərdi və effektiv olacaq. Qlobal əmək bazarı üçün rəqabətqabiliyyətli, beynəlxalq sertifikatlı və yüksək səviyyəli mütəxəssislər İsveçrədə distant və qiyabi təhsil alanlar arasında olacaq.

İsveçrədə distant və qiyabi təhsil müasir həyatın tələblərinə cavab verən, elastik, yüksək keyfiyyətli və beynəlxalq səviyyədə tanınan təhsil formatıdır. Həm gənc, həm işləyən, həm də ikinci ali təhsil arzusunda olan şəxslər üçün bu imkanlar qapıları geniş açır. İsveçrənin qabaqcıl universitetləri, mükəmməl texnoloji baza və fərdi yanaşma bu sahədə ölkəni bir addım öndə saxlayır.

Hər kəsə öz məqsədlərinə uyğun proqramı seçmək, motivasiyasını qoruyub uğurlu nəticələr əldə etmək arzulayırıq!

Ən Çox Verilən Suallar